Chính phủ Trudeau đã chọn một cố vấn kinh tế tín cẩn làm đại sứ mới ở Trung Quốc.

Dominic Barton sẽ sang Bắc Kinh đảm nhận vai trò mới sau khi chính phủ Trung Quốc chính thức chấp nhận việc bổ nhiệm ông.

Dominic Barton, tân đại sứ Canada ở Trung Quốc. (Ảnh: Paul Chiasson/Canadian Press)

Barton là chủ tịch hội đồng cố vấn của bộ trưởng tài chính về tăng trưởng kinh tế và đã giúp chính phủ Trudeau xây dựng các chính sách và chiến lược kinh tế.

Ông cũng nổi tiếng trong ngành tư vấn, từng giữ chức vụ cao cấp phụ trách toàn cầu tại hãng tư vấn McKinsey & Company.

Theo một tiểu sử trên mạng công ty, Barton từng có thời gian làm việc ở Trung Quốc. Ông là chủ tịch Châu Á của hãng tư vấn này, làm việc ở Thượng Hải từ năm 2004 tới 2009.

Các nguồn tin cho biết ngoại trưởng Chrystia Freeland tiết lộ rằng Barton là lựa chọn của Canada cho chức vụ đại sứ trong cuộc họp riêng với ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Bangkok, Thái Lan, hồi tháng trước.

Chính phủ liên bang Canada đã giữ bí mật tuyệt đối về quá trình chọn lựa này do nguy cơ Bắc Kinh, hiện đang có mâu thuẫn ngoại giao với Canada, có thể phản đối lựa chọn của Ottawa.

Tuy việc bổ nhiệm này diễn ra khi sắp diễn ra kỳ tổng tuyển cử liên bang, hai nguồn tin cho biết rằng ngoại trưởng Freeland không tham vấn các đảng đối lập về chuyện này.

Nếu Đảng Tự do thất cử, chưa rõ liệu đảng cầm quyền mới có để Barton tiếp tục làm đại sứ hay không.

Canada không có đại sứ ở Trung Quốc kể từ tháng 1 năm nay, khi thủ tướng Justin Trudeau sa thải John McCallum.

McCallum, một cựu bộ trưởng và về sau thành nhà ngoại giao, đã mất chức sau khi ông hai lần phát biểu vạ miệng theo hướng bênh vực Trung Quốc trong vụ Canada bắt giám đốc tài chính Mạnh Vãn Chu của Huawei.

Vụ bắt bà Mạnh, theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ, đã gây nên cuộc khủng hoảng về quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc.

Bắc Kinh phẫn nộ về vụ này và yêu cầu Canada phải ngay lập tức thả bà.

Sau đó, Trung Quốc đã bắt hai công dân Canada, Michael Spavor và Michael Kovrig — một động thái được nhiều người xem là để trả đũa vụ bắt bà Mạnh.

Trung Quốc cũng đã ngừng mua số lượng lớn hạt dầu cải Canada, cấm nhập khẩu thịt từ Canada và siết chặt kiểm tra hàng nhập khẩu từ Canada. Trong khi đó, xuất khẩu tôm hùm và lúa mì sang Trung Quốc tăng mạnh.

Trong một cuộc họp báo ở Toronto, ngoại trưởng Chrystia Freeland được hỏi về những vụ tai tiếng trước đây liên quan tới hãng tư vấn mà Barton từng làm việc.

Báo New York Times tường thuật hồi tháng 12/2018 rằng McKinsey tổ chức kỳ nghỉ sinh hoạt công ty ở Kashgar, Trung Quốc vào năm 2018 — cách khoảng 4 dặm với trại tập trung nơi nhốt hàng ngàn người Hồi giáo Trung Quốc. Liên Hợp Quốc đã lên án việc giam giữ đại trà này.

McKinsey cũng đã tư vấn cho nhiều công ty quốc doanh Trung Quốc, trong đó có công ty từng giúp xây các đảo nhân tạo ở Biển Đông, một điểm nóng căng thẳng quân sự với Mỹ.

“Chính phủ chúng tôi hẳn nhiên đã có những cuộc nói chuyện rất chi tiết và sâu rộng với ông Barton về các khía cạnh liên quan của vai trò đại sứ Canada ở Trung Quốc, và điều đó đương nhiên bao gồm những cuộc nói chuyện dài về tầm quan trọng của nhân quyền, của nữ quyền trong chính sách đối ngoại của Canada,” ngoại trưởng Freeland nói.

Ngoại trưởng Freeland nói việc bổ nhiệm này đã được rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm không có mâu thuẫn quyền lợi. Barton phải rút khỏi các hội đồng quản trị công ty, và bảo đảm rằng bất cứ quyết định nào về các tài sản mà ông nắm giữ không mâu thuẫn với các cam kết phụng sự Canada của ông.

Ngoại trưởng Freeland nói các mối quan hệ cá nhân gần gũi của Barton với thủ tướng Trudeau và với bản thân bà nghĩa là ông có “liên lạc gần gũi và trực tiếp” mà sẽ giúp ông làm tròn bổn phận đại sứ.

Bà nói việc bổ nhiệm ông gởi “một thông điệp quan trọng tới Trung Quốc” về việc Canada rất coi trọng mối quan hệ với Trung Quốc.

Hôm 4/9/2019, Erin O’Toole, dân biểu Đảng Bảo thủ chuyên trách phản biện về đối ngoại, ra tuyên bố chỉ trích việc bổ nhiệm này, nói rằng mâu thuẫn hiện nay với Trung Quốc đòi hỏi phải có một nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm trong vai trò đại sứ, chứ không phải “một nhà quản lý công ty cổ xúy cho việc tiếp tục quan hệ làm ăn với Trung Quốc như thường lệ”.

“Ông ta thay thế một người tay trong của Đảng Tự do bằng một người tay trong khác của Đảng Tự do vào lúc chúng ta cần có một nhà ngoại giao chuyên nghiệp thông thạo ngôn ngữ, văn hóa và luật lệ cần để làm sao các công dân Canada nhanh chóng được thả và bình ổn xuất khẩu,” ông nói.

“Ông Barton đã rất thành công trong khu vực tư nhân và đã là một cố vấn cao cấp của chính phủ Trudeau, nhưng ông ta không có kinh nghiệm gì về ngoại giao khi đương đầu với một khủng hoảng ngoại giao lớn.”

Roland Paris, giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Ottawa, nhận định rằng việc bổ nhiệm này là một tín hiệu tích cực cho thấy quan hệ ngoại giao lạnh nhạt giữa hai nước có thể nồng ấm trở lại. Giáo sư Paris cho rằng kinh nghiệm chuyên môn và sự hiểu biết của Barton về Trung Quốc sẽ giúp ông sẽ vượt qua hệ thống chính quyền rối rắm của Trung Quốc.

Guy Saint-Jacques, cựu đại sứ Canada ở Trung Quốc từ năm 2012 tới 2016, gọi Barton “một lựa chọn lý thú”.

“Trudeau muốn ông ta thay thế tôi vào năm 2016 nhưng ông ta từ chối,” ông nói.

“Tuy không nói được tiếng Quan thoại, ông ta đã quen biết các lãnh đạo Trung Quốc trong công việc trước đây của mình. Dù vậy, tôi không nghĩ là ông ta sẽ có được tiếp cận tốt hơn một nhà ngoại giao lão luyện trong hoàn cảnh hiện nay.”

Nguồn: CBC, 4/9/2019.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

1 thought on “Canada bổ nhiệm đại sứ mới ở Trung Quốc

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.