Thủ tướng Trudeau và phu nhân Sophie Grégoire-Trudeau đã tới Rideau Hall ở Ottawa sáng thứ Tư 11/9 để yêu cầu Toàn quyền Julie Payette giải tán Hạ viện khóa 42, bắt đầu kỳ tổng tuyển cử lần thứ 43 của Canada. Bầu cử sẽ diễn ra vào ngày 21/10/2019.

Như vậy chiến dịch tranh cử liên bang chính thức mở màn ở tất cả 338 khu vực bầu cử, và diễn ra trong 40 ngày. Các đảng chính trong kỳ bầu cử này gồm có, số trong ngoặc là số ghế của mỗi đảng tại Hạ viện khóa 42: Đảng Tự do (Liberal, 177); Đảng Bảo thủ (Conservative; 95); Đảng Tân Dân chủ (NDP, 39); Đảng Người Quebec (Bloc Québécois, 10); Đảng Xanh (Green; 2).

Thủ lãnh các đảng chính ở Canada, từ trái qua phải: Yves-Francois Blanchet (Người Quebec), Jagmeet Singh (NDP), Andrew Scheer (Bảo thủ), Elizabeth May (Xanh), Justin Trudeau (Tự do). (Ảnh ghép của CTV)

Người dân Canada “sẽ có lựa chọn quan trọng” về đường hướng tương lai của đất nước; thủ tướng Justin Trudeau phát biểu như vậy hôm 11/9/2019. Ông kêu gọi cử tri chọn Đảng Tự do cầm quyền thêm 4 năm nữa để tiếp tục con đường tiến bộ, trong khi các đối thủ của ông bắt đầu khẳng định mình đã sẵn sàng thay thế chính phủ Trudeau với nhiều vụ bê bối trong nhiệm kỳ chính phủ đa số đầu tiên của Trudeau.

Ngay lúc bắt đầu cuộc đua, Trudeau đã bị hỏi, và tránh né, về những diễn biến mới xung quanh vụ bê bối SNC-Lavalin.

“Chúng ta đã cùng nhau làm được nhiều việc trong 4 năm qua, nhưng sự thật là chúng ta chỉ mới bắt đầu. Vì vậy người dân Canada sẽ có lựa chọn quan trọng. Liệu chúng ta sẽ quay lại với những chính sách thất bại trong quá khứ, hay chúng ta tiếp tục tiến tới?” Trudeau nói với báo giới bên ngoài Rideau Hall.

Đảng Tự do của Trudeau sẽ dành 40 ngày sắp tới khoe với người dân Canada về các thành tựu của đảng — đặc biệt các nỗ lực giúp trẻ em thoát đói nghèo và tạo việc làm — trong khi cố gắng so sánh sự khác biệt của mình về các vấn đề xã hội với các đối thủ chính.

Họ cũng sẽ cố gắng tránh xa vụ bê bối SNC-Lavalin vẫn còn chưa được giải đáp thỏa đáng, với nhiều câu hỏi mới xuất hiện chỉ vài giờ trước khi có quyết định tổ chức bầu cử.

Khuya thứ Ba 10/9/2019, nhật báo The Globe and Mail tường thuật rằng cuộc điều tra của cảnh sát liên bang RCMP về khả năng có thể có cản trở công lý trong vụ SNC-Lavalin đã bị cản trở vì chính phủ liên bang không miễn trừ đặc quyền bảo mật nội các cho tất cả các nhân chứng.

Cuộc điều tra này là chủ đề của câu hỏi đầu tiên được đặt ra với Trudeau tại cuộc tiếp xúc với báo giới ở Ottawa hôm 11/9.

“Chúng tôi đã có sự miễn trừ lớn nhất và sâu rộng nhất về đặc quyền bảo mật nội các trong lịch sử Canada,” Trudeau trả lời. Ông nhắc tới sự miễn trừ mà văn phòng thủ tướng đã dành cho cựu bộ trưởng tư pháp và tổng chưởng lý Jody Wilson-Raybould mấy tháng trước để cho phép bà tiết lộ một số chi tiết trong các cuộc nói chuyện của bà với các quan chức chính phủ về vụ truy tố SNC-Lavalin, tập đoàn công chánh và xây dựng toàn cầu có trụ sở ở Montreal.

“Chúng tôi tôn trọng các quyết định của các công chức chuyên nghiệp của chúng tôi. Chúng tôi tôn trọng các quyết định của thư ký [Hội đồng Cơ mật].”

Một phát ngôn viên cho chiến dịch tranh cử của Đảng Tự do nói rằng tính tới ngày 11/9, RCMP chưa liên hệ với bất cứ viên chức nào, đương nhiệm hoặc cựu, của văn phòng thủ tướng để lấy tài liệu hoặc phỏng vấn liên quan tới vụ SNC Lavalin. RCMP không bình luận về tường thuật của The Globe and Mail.

Trudeau tránh né các câu hỏi về việc ông có nghĩ là ông đã phạm các sai lầm cá nhân liên quan tới vụ SNC-Lavalin hay không. “Công việc của tôi trong vai trò thủ tướng là sẵn sàng bảo vệ việc làm của người dân Canada,” ông nói.

Lần đầu tiên tranh cử trong vai trò Thủ lãnh Đảng Bảo thủ, Andrew Scheer xoáy ngay vào tường thuật mới của báo chí về vụ SNC-Lavalin, khi ông trả lời báo giới tại phi trường Ottawa trước khi thủ tướng Trudeau tới Rideau Hall xin Toàn quyền Canada cho phép tổ chức bầu cử.

Đảng Bảo thủ dự định sẽ chất vấn các khía cạnh về kết quả hoạt động của chính phủ — nhất là việc thủ tướng vi phạm luật đạo đức Trudeau trong vụ SNC-Lavalin — trong khi hứa sẽ giảm bớt các nỗi lo kinh tế của người dân Canada.

Hồi tháng 8, Ủy viên Đạo đức Mario Dion kết luận rằng thủ tướng Trudeau vi phạm Đạo luật Xung đột Lợi ích do tìm cách ép buộc bà Wilson-Raybould bãi bỏ một quyết định không chấp nhận thỏa thuận hoãn truy tố đối với SNC-Lavalin.

“Ông ta đã đánh mất quyền đạo đức để cai trị,” Thủ lãnh Đảng Bảo thủ Andrew Scheer nói. “Điều hôm nay cho thấy là ta không thể tin Justin Trudeau.”

Theo trang tổng hợp tất cả các cuộc thăm dò dư luận công bố công khai Canada Poll Tracker của đài CBC, Đảng Bảo thủ và Đảng Tự do hiện so kè ngang nhau, sau khi Đảng Bảo thủ dẫn điểm từ tháng 2 và lúc vụ SNC-Lavalin mới được tiết lộ.

Tại thời điểm này, Đảng Tự do có cơ may giành nhiều ghế nhất, nhưng vẫn chưa thể rõ liệu có đảng nào giành được chính phủ đa số sau chiến dịch tranh cử 40 ngày hay không.

Do đó, cuộc đua giành vị trí thứ ba cũng hết sức lý thú.

Đảng Tân Dân chủ (NDP) hiện đang khốn đốn vì kết quả kém trong thăm dò dư luận, ngân quỹ sút giảm và một số ứng cử viên bỏ đảng để tranh cử dưới trướng Đảng Xanh (Green). Đảng NDP tự quảng bá là phương án tốt hơn hai đảng hàng đầu và cố gắng thu hút những cử tri cấp tiến thất vọng về bốn năm cầm quyền vừa qua của Đảng Tự do.   

Bám sát NDP trong các cuộc thăm dò dư luận là Đảng Xanh. Thủ lãnh Elizabeth May bắt đầu chiến dịch của mình ở British Columbia, nơi Đảng Xanh của bà hy vọng có bước đột phá để tăng vị thế của đảng (hiện chỉ có 2 ghế) tại Hạ viện.

Cựu đảng viên Bảo thủ Maxime Bernier hy vọng gây tiếng vang với đảng mới của ông, Đảng Nhân dân Canada (PPC), bằng cách giữ ghế của chính mình và có thêm các dân biểu mới tại Hạ viện. Vào ngày bắt đầu chiến dịch tranh cử, Đảng PPC đạt tỷ lệ ủng hộ 4% trong thăm dò dư luận.

Sau khi tự giải thể, thay thủ lãnh rồi hợp nhất lại, Đảng Người Quebec (Bloc Québécois) mong giành được ít nhất 12 ghế ở Quebec và giành lại được tư cách đảng chính thức mà đảng đã bị mất từ năm 2011. 

Đảng Người Quebec hiện đạt tỷ lệ ủng hộ khoảng 4% trong thăm dò dư luận.

Ngay từ ngày đầu tiên 11/9, các đảng chính dùng máy bay và xe đi khắp nước, tới những vùng được xem là then chốt cho thắng lợi của đảng.

Tuy Đảng Tự do và Đảng Bảo thủ đang so kè sít sao trên toàn quốc, tỷ lệ ủng hộ mỗi đảng theo từng vùng có thể dẫn tới những kết quả rất khác biệt vào ngày bầu cử.

Đảng Bảo thủ của Andrew Scheer dẫn điểm khá xa ở Alberta, Saskatchewan và Manitoba và đang hy vọng giành nhiều ghế ở Quebec từ các đảng khác.

Scheer bắt đầu chiến dịch của mình hôm 11/9 tại Trois-Rivieres, Quebec, một khu vực nằm giữa Montreal và Quebec City, tranh chấp với cả Đảng Tự do và Đảng Người Quebec. Ông kết thúc ngày đầu bằng cuộc vận động ở Woodbridge, ngoại ô Toronto, Ontario.

Đảng Tự do dẫn 6 điểm ở Ontario và 14 điểm ở Quebec, mà tại thời điểm này có thể lấy được khoảng 121 ghế, theo Canada Poll Tracker.

Các vấn đề của riêng Quebec nổi cộm ngay trong ngày đầu tranh cử. Cả Trudeau lẫn Scheer đều bị hỏi về Luật C-21, luật thế tục của Quebec. Luật C-21 cấm giáo viên, thẩm phán, cảnh sát viên và các công chức khác trưng bày, hiển thị và mang/đeo/mặc các biểu tượng và trang phục tôn giáo.

Nguồn: CBC, CTV, 11/9/2019.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

1 thought on “Bầu cử liên bang Canada lần thứ 43: chiến dịch tranh cử bắt đầu ngày 11/9/2019

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.