Một nhóm gồm 15 thanh thiếu niên Canada đệ đơn kiện chính phủ liên bang về biến đổi khí hậu.

Những nhà hoạt động môi trường trẻ tuổi này, từ 10 tới 19 tuổi, khiếu kiện rằng liên bang đã vi phạm các quyền căn bản của họ vì góp phần khiến trái đất ấm lên, và ra yêu sách phải có một kế hoạch quốc gia để giảm khí thải nhà kính.

Chín trong 15 thanh thiếu niên kiện chính phủ liên bang Canada về biến đổi khí hậu đứng trên bậc thềm của Vancouver Art Gallery hôm 25/102/2019. (Ảnh: Ben Nelms/CBC)

Các nguyên đơn đứng chung trên bậc thềm của Vancouver Art Gallery sáng thứ Sáu 25/10/2019 để công bố vụ kiện của mình, lần lượt tự giới thiệu tên, tuổi, địa chỉ nhà và nói về những nỗi lo ngại về khí hậu. Mỗi người nói về việc bị mất những phần trong văn hóa sinh hoạt hàng ngày của mình do các hậu quả của môi trường biến đổi, như cháy rừng, lụt, hạn hán và vụ mùa thất bát.

“Tôi không muốn chết trước khi tôi thậm chí có cơ hội để sống,” Sàj Starcevich, 13 tuổi, ở Melfort, Saskatchewan, nói trước đám đông vỗ tay tán thưởng tại khu quảng trường trước bảo tàng nghệ thuật này.

Các thanh thiếu niên này khiếu kiện rằng họ đã “bị những thương tích cụ thể, cá nhân” do biến đổi khí hậu và mức khí thải nhà kính cao tại Canada. Họ khiếu kiện rằng nhà nước đã xâm phạm các quyền hợp hiến của họ về sự sống, tự do và an toàn của cá nhân do ngồi yên không làm gì trong khi khí hậu biến đổi.

Đợn kiện nộp ở một tòa án liên bang tại Vancouver hôm 25/10 cáo buộc rằng, “mặc dù đã biết trong mấy thập niên” rằng các khí thải carbon “gây biến đổi khí hậu và gây hại đáng kể cho trẻ em”, nhà nước tiếp tục để cho khí thải tăng ở mức “không phù hợp với một khí hậu ổn định có khả năng duy trì sự sống và các quyền tự do của con người”.

Albert Lalonde, 17 tuổi, nói rằng giới trẻ Canada không thể mơ ước, theo đuổi một sự nghiệp hoặc nghĩ về nuôi dưỡng con cái khi phải đối mặt với một khí hậu ngày càng xấu đi.

“Tôi buộc phải có mặt ở đây vì lương tâm của tôi sẽ không để cho tôi làm bất cứ điều gì khác ngoài đấu tranh mỗi ngày trong đời tôi, và tôi không đơn độc. Trong cuộc đấu tranh này tôi có sự đồng hành của hàng triệu người trẻ tuổi trên khắp thế giới đòi công lý khí hậu,” anh nói trước đám đông reo hò hôm 25/10.

Lalonde, người sinh sống ở Montreal và Laval, Quebec, bổ sung, “Chúng tôi sẽ đấu tranh … cho tới khi chúng tôi bảo đảm được tương lai của mình trên hành tinh này.”

Đơn kiện này được nộp trước cuộc đình công khí hậu ở Vancouver, mà sẽ có nhà hoạt động khí hậu Thụy Điển Greta Thunberg tham dự. Thunberg, 16 tuổi, đứng im lặng cạnh các nguyên đơn khi họ phát biểu hôm 25/10.

Nhóm này đang kêu gọi chính phủ Canada lập một kế hoạch về biến khí hậu mà sẽ giảm khí thải nhà kính của đất nước “theo cách phù hợp với những gì được nghiên cứu khoa học tốt nhất hiện có cho là chính phủ liên bang cần làm để bảo vệ người Canada trẻ tuổi, làm tròn bổn phận của mình để ổn định hóa hệ thống khí hậu và ngăn chặn các hậu quả thảm họa của biến đổi khí hậu”, theo đơn kiện.

Các nguyên đơn  là thanh thiếu niên từ British Columbia, Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Ontario, Quebec, Nova Scotia và Northwest Territories. Nhóm này được đại diện pháp lý bởi một nhóm luật sư tiếng tăm, trong đó có luật sư hiến pháp lừng danh Joseph Arvay. Sáng hội David Suzuki hỗ trợ khuôn khổ pháp lý cho nhóm này.

Các vụ kiện tương tự trên thế giới, trong đó có vụ ở Canada, được hỗ trợ bởi Our Children’s Trust (Quỹ tín thác Con cái Chúng ta), một tổ chức phi vụ lợi với mục tiêu bảo vệ các hệ thống tự nhiên cho các thế hệ hiện tại và tương lai.

Các luật sư cao cấp của quỹ tín thác này đã nói rằng các tòa án là một phần then chốt của nhà nước, với khả năng can thiệp khi giới lãnh đạo quốc gia có hành động vi phạm các quyền của người dân.

Vụ kiện này là vụ mới nhất trong một chiến lược pháp lý nhằm buộc các chính phủ trên thế giới chịu trách nhiệm về các hậu quả của biến đổi khí hậu. Các vụ kiện tương tự đã diễn ra ở Ấn Độ, Hà Lan và Mỹ.

Một nhóm thanh thiếu niên Mỹ từ 11 tới 22 tuổi đã kiện chính phủ liên bang Mỹ năm 2015, cáo buộc giới chức liên bang và giới quản lý doanh nghiệp ngành dầu vi phạm các quyền được đối xử công bằng của họ do không có hành động gì về ô nhiễm carbon, mặc dù đã biết trong mấy chục năm là nó gây độc hại cho môi trường.

Một tòa án khu vực ở Hà Lan đã xử thắng cho một nhóm môi trường vào năm 2015, phán quyết rằng chính phủ Hà Lan có nghĩa vụ pháp lý phải bảo vệ công dân của mình bằng cách thực hiện bổn phận của mình để ngăn cản nhiệt độ toàn cầu tăng hơn 2 độ C. Liên Hợp Quốc đã nói rằng chỉ tiêu đó cần phải đạt được để tránh tác động “trầm trọng, lan tràn và không thể đảo ngược được” cho trái đất.

Các cáo buộc trong đơn kiện ở Canada chưa được chứng minh tại tòa.

Nguồn: CBC, 25/10/2019.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.