CERB chịu thuế. Nên để dành bao nhiêu để đóng thuế thu nhập cho năm 2020?

Khương An

Với hàng triệu người ở Canada mất việc làm hoặc giảm thu nhập do đại dịch COVID-19, Trợ cấp Khẩn cấp Canada (CERB) là một nguồn tiền quan trọng. CERB cấp $2000 mỗi 4 tuần, lên tới tối đa 16 tuần ($8000) cho người đủ tiêu chuẩn hưởng trợ cấp này.

Nhưng nên nhớ CERB được xem là thu nhập chịu thuế (taxable income). Nếu không để dành thì bạn có thể bị sốc khi làm hồ sơ khai thuế thu nhập cá nhân năm 2020.

CERB là gì?

Trợ cấp khẩn cấp CERB: Ai hưởng? Bao nhiêu? Điều kiện? Ngày nộp đơn? … và nhiều câu hỏi phổ biến khác

Trợ cấp CERB dành cho thời kỳ từ ngày 15/3/2020 tới ngày 3/10/2020, và cấp cho đương đơn đủ tiêu chuẩn $500/tuần trong tối đa 16 tuần. Trợ cấp này dành cho người lao động:

Cư trú tại Canada, ít nhất 15 tuổi;

Đã ngừng làm việc hoặc giảm giờ làm việc vì các lý do liên quan tới COVID-19 hoặc hội đủ điều kiện hưởng trợ cấp thường lệ (regular benefits) hoặc trợ cấp ốm đau (sickness benefits) của Bảo hiểm Thất nghiệp (EI):
Có thu nhập ít nhất $5000 vào năm 2019 hoặc trong 12 tháng trước ngày nộp đơn, và đã không tự ý nghỉ việc; và
Đang hoặc dự kiến sẽ có thu nhập từ việc làm (employment income) hoặc thu nhập tự làm chủ / làm việc độc lập (self-employment income) không quá $1000 trong ít nhất 14 ngày liên tiếp trong thời gian bốn tuần đầu xin hưởng trợ cấp. Đối với các giai đoạn hưởng trợ cấp sau đó, họ dự kiến sẽ có thu nhập từ việc làm không quá $1000 trong cả 4 tuần của đợt hưởng trợ cấp đó.

Tính tới ngày 26/4/2020, chính phủ liên bang đã nhận được 9.99 triệu đơn xin CERB, xử lý 9.84 triệu đơn, và đã cấp tổng cộng 24.25 tỷ đô-la cho loại trợ cấp này.

CERB chịu thuế

Trên trang mạng chính thức của mình, chính phủ Canada nhắc nhở người nhận trợ cấp rằng “quý vị sẽ phải khai báo nó là thu nhập khi quý vị nộp hồ sơ khai thuế thu nhập cho năm thuế 2020”. Tuy vậy, Thuế vụ Canada không khấu trừ thuế thu nhập tại nguồn cho các khoản trả trợ cấp CERB $2000 mỗi kỳ 4 tuần, có lẽ là để người nhận có thể dùng trọn số tiền đó khi cần nhất.

Như vậy CERB khác với nhiều nguồn thu nhập phổ biến khác, như thu nhập từ lao động hoặc các khoản rút tiền tiết kiệm hưu trí (RRSP), được khấu trừ thuế tại nguồn. Do vậy, vào kỳ khai thuế tháng 4 năm tới, người nhận CERB có thể nợ thuế hàng trăm, hoặc thậm chí hàng trăm, đô-la trên số tiền trợ cấp nhận được năm nay. Nợ thuế bao nhiêu thì không phải là con tính đơn giản, mà tùy thuộc vào nơi sinh sống và hoàn cảnh của mỗi người.

Nợ thuế bao nhiêu?

CERB phải đóng thuế như các loại thu nhập thông thường, giống như thu nhập từ lao động (employment income), thu nhập của người tự làm chủ / làm việc độc lập (self-employment income) hoặc thu nhập từ lãi của tài khoản tiết kiệm GIC.

Do đó, mức nợ thuế của bạn tùy thuộc vào tổng thu nhập của bạn trong năm 2020 và thuế suất biên (marginal tax rate) của bạn cho năm đó.

Thuế suất biên là mức thuế mà bạn phải đóng cho một đô-la thu nhập tăng thêm. Mức này dựa trên thuế suất áp dụng cho một mức thu nhập nhất định, cả liên bang lẫn tỉnh bang. Cá nhân đóng thuế với thuế suất lũy tiến, nghĩa là thuế suất của bạn càng cao khi thu nhập chịu thuế của bạn càng cao.

Ở cấp liên bang, có 5 nhóm thuế thu nhập (income tax bracket) cho năm 2020, như sau:

Mỗi tỉnh bang hoặc lãnh thổ có các nhóm thuế thu nhập riêng của mình, nghĩa là thuế suất kết hợp liên bang và tỉnh bang của mỗi người đóng thuế có thể xê dịch từ mức thấp 20.5% (ở Ontario) tới mức cao 54% (ở Nova Scotia).

Để tính mức nợ thuế năm 2020 trên số tiền trợ cấp CERB, bạn cần phải biết tổng thu nhập của mình cho năm 2020 là bao nhiêu, mà hiện nay có thể khó xác định trong thời buổi bất ổn về thu nhập hiện nay.

Bạn có thể khởi đầu con tính này bằng cách cộng thu nhập của mình trước khi xảy ra đại dịch vào mức trợ cấp CERB ước tính của bạn (tới tối đa $8,000). Sau đó, bạn có thể dùng thuế suất biên của mình (có thể tham khảo nguồn chính thức của Thuế vụ Canada ở đây) để ước tính mức nợ thuế trên số tiền CERB của bạn. Và nếu được thì nên để dành tương ứng số nợ thuế đó để đóng thuế vào kỳ khai thuế tháng 4 sang năm.

Biểu đồ sau đây tóm tắt mức nợ thuế nếu một người nhận CERB với mức tối đa $8000 với giả định người đó có tổng thu nhập trong năm 2020 cao hơn mức thu nhập cá nhân miễn thuế (mức cá nhân cơ bản, basic personal amount: $13,229 cho năm thuế 2020) và nằm trong nhóm thuế thấp nhất tại nơi sinh sống của người đó. Ở cấp liên bang, như bảng ở trên cho thấy, nhóm thấp nhất là thu nhập cho tới $48,535. Nhóm thấp nhất ở mỗi tỉnh bang rất khác biệt nhau; tham khảo ở đây.

Vài ví dụ minh họa sau đây cho thấy mức nợ thuế có thể rất khác nhau tùy hoàn cảnh của mỗi người đóng thuế.

Thịnh, Dương và Hạnh

Để minh họa, ta thử xét ba trường hợp người đóng thuế bị mất thu nhập do đại dịch COVID-19 và đủ tiêu chuẩn được hưởng CERB ở mức tối đa $8000.

Thịnh, cư dân B.C., làm việc bán thời gian trong giai đoạn đầu của năm 2020 và được tạm cho nghỉ việc vào ngày 15/3. Thu nhập của ông trong 10 tuần đầu của năm 2020 là $2000 và ông nhận được $8000 tiền CERB. Nếu đó là các khoản thu nhập duy nhất của ông trong năm 2020, ông sẽ không nợ thuế trên CERB, vì tổng thu nhập ước tính $10,000 của ông thấp hơn mức thu nhập cá nhân miễn thuế (mức cá nhân cơ bản, basic personal amount) ở cấp liên bang và ở B.C. Nếu ông có thêm thu nhập vào thời gian sau của năm 2020, ông sẽ cần phải tính lại mức nợ thuế của ông trong năm 2020.

Dương, cư dân Ontario, có thu nhập $12,000 cho tới ngày 31/3/2020 khi anh bị cho nghỉ việc. Anh dự kiến sẽ nhận được $8000 tiền CERB cho năm 2020, đưa tổng thu nhập ước tính trong năm 2020 lên tới $20,000. Nếu sinh sống ở Ontario, anh nên để dành 20.05%, tức $1604 trong $8000 tiền CERB để trả nợ thuế năm 2020 của anh. Và nếu anh được tuyển dụng trở lại về sau trong năm 2020, anh có thể nợ thuế nhiều hơn trên CERB vào kỳ khai thuế năm tới.

Hạnh là một chuyên viên tự làm chủ / làm việc độc lập (self-employed) ở Nova Scotia, có thu nhập $50,000 trong 10 tuần đầu năm 2020 cho tới khi bà phải ngừng hành nghề do COVID-19. Bà lạc quan là mình sẽ có thể hành nghề trở lại vào mùa hè năm nay và ước tính thu nhập năm 2020 của bà sẽ cao hơn $250,000. Bà sẽ cần để dành $4,320 (tức 54%) trong $8000 tiền CERB để để trả nợ thuế vào tháng 4 năm tới.

Tham khảo: CRA, Financial Post, CTV.