Aline Chretien, phu nhân của cựu thủ tướng Jean Chretien, qua đời

0

Aline Chretien có lẽ là nhân vật chính trị có ảnh hưởng nhất mà người dân Canada chưa hề biết đến.

Bà thường được thấy tại các sự kiện chính trị – một nhân vật nhỏ nhắn, thanh lịch, đứng e lệ bên cạnh phu quân quảng giao của mình, cựu thủ tướng Jean Chretien – nhưng ít khi được nghe đến.

Nhưng ở hậu trường, bà là người bạn tâm giao và cố vấn tín cẩn nhất của Chretien.

Cựu thủ tướng Jean Chretien, trái, và phu nhân Aline Chretien tới dự sinh nhật lần thứ 80 của ông và đánh dấu 50 năm ông phụng sự quốc dân, tại Toronto ngày 21/1/2014. (Ảnh: The Canadian Press/Nathan Denette)

Aline Chretien qua đời sáng thứ Bảy 12/9/2020 tại tư gia ở Shawinigan, Quebec, một phát ngôn viên của gia đình cho biết hôm Chủ nhật 13/9. Bà thọ 84 tuổi. Nguyên nhân chết chưa được thông báo.

“Theo tôi, thủ tướng Chretien sẽ là người đầu tiên nói rằng nếu không có bà thì ông đã chẳng bao giờ trở thành thủ tướng,” Eddie Goldenberg, trợ lý lâu năm của Chretien, nói.

“Bà biết rất rõ rằng bản thân bà không được dân cử, nên bà cố gắng không giành sự chú ý. Bà cảm thấy làm vậy là sai. Bà cảm thấy vai trò của mình là hỗ trợ … là tư vấn một cách chân thành và bà có thể làm vậy tốt nhất là ở chốn riêng tư.”

Aline đóng vai trò mấu chốt trong tất cả các quyết định chính trị hệ trọng của Chretien: tiếp tục ở lại chính trình liên bang mặc dù trong thập niên 1960 có nhiều lời kêu gọi ông tranh cử dân biểu tại Quốc hội của Quebec; từ bỏ chính trị vào năm 1986 sau khi thua John Turner trong cuộc đua giành chức thủ lãnh Đảng Tự do (Liberal); trở lại chính trường vào năm 1990; và tranh cử cho nhiệm kỳ thủ tướng thứ ba liên tiếp vào năm 2000.

Thậm chí có thể nói bà đã cứu mạng Chretien vào ngày 5/11/1995, khi một kẻ bị tâm thần mang dao xâm nhập dinh thự chính thức của thủ tướng giữa đêm khuya. Sau khi đụng mặt kẻ xâm nhập ở hành lang bên ngoài phòng ngủ của họ, Aline Chretien đóng sập và khóa cửa rồi gọi trạm gác cảnh sát liên bang RCMP và đánh thức chồng mình, và ông đã tự vệ bằng một hình vịt trời khắc bằng hoạt thạch.

Chính Aline là người đã tư vấn cho Chretien chiêu mộ giáo sư và thủ lãnh tương lai của Đảng Tự do Stephane Dion vào nội các của ông sau khi Canada “suýt chết” trong cuộc trưng cầu dân ý năm 1995 về việc Quebec độc lập.

Và trong suốt 40 năm ông tham gia chính trị liên bang, chính Aline là người đã khuyến cáo ông khi bà cảm thấy ông quá to tiếng hoặc quá hung hăng hoặc bắt đầu điều gì mà cảm thấy là phương hướng hành động sai.

“Những người chúng tôi làm việc cho thủ tướng Chretien thỉnh thoảng biết rằng, nếu có trở ngại gì, bà là tòa thượng thẩm cuối cùng, tôi có thể nói như vậy,” Goldenberg kể.

“Chúng tôi có thể gọi cho bà và nói, “Tôi mong bà có thể nói chuyện với chồng bà về chuyện gì đó vì ông ấy chẳng chịu nghe ai khác.’ Và đương nhiên ông nghe bà – luôn luôn.”

Aline Chaine và Chretien lớn lên trong các gia đình tầng lớp lao động, chỉ cách nhau vài đoạn phố ở thị trấn chuyên sản xuất giấy Shawinigan, Quebec. Nhưng cuộc tình của họ bắt đầu bằng cuộc gặp gỡ tình cờ trên xe buýt khi Aline Chaine 16 tuổi, nhỏ hơn người chồng tương lai 2 tuổi.

Chretien cho rằng Aline có công kìm hãm một số hành vi bốc đồng sôi nổi thời trai trẻ của ông và giúp ông hình thành tính tự kỷ luật.

Aline đã mơ ước học ngoại ngữ tại đại học nhưng lại đi học nghề thư ký lúc 16 tuổi để có thể phụ giúp gia đình bà.

Bà đảm nhận vai trò hỗ trợ tương tự sau khi kết hôn với Chretien, ở nhà nuôi con gái France và hai con trai Hubert và Michel. Trong những năm đầu Jean Chretien tham gia chính trường liên bang, bà vẫn ở Shawinigan, nơi bà là tai mắt của ông tại khu vực bầu cử địa phương.

Nhưng bà không bao giờ ngừng việc học của mình. Bà nói được bốn thứ tiếng, khi đã thành niên học nói được tiếng Anh, Ý và Tây Ban Nha, ngoài tiếng Pháp bản ngữ. Bà trở thành một nghệ sĩ dương cầm hoàn mỹ, học qua Học viện Âm nhạc Hoàng gia (Royal Conservatory of Music).

Và rốt cuộc bà cũng kết duyên với đại học vào năm 2010 – trở thành chủ tịch danh dự đầu tiên của Laurentian University ở Sudbury.

Trong tiểu sự tự thuật của mình, cựu đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Hillary Clinton mô tả Aline là “thông minh, có óc quan sát sắt sảo và thanh lịch”.

Nhưng mặc dù chu du thế giới với chồng mình và giao thiệp với một số trong những lãnh tụ uy quyền nhất thế giới, Aline luôn giữ liên hệ gần gũi với gia đình và bạn bè lâu năm ở Shawinigan. Hai vợ chồng bà có một ngôi nhà ở Lac des Piles gần đó, nơi Aline sinh sống cuối đời.

Peter Donolo, giám đốc truyền thông của Chretien khi ông là thủ lãnh Đảng đối lập chính thức tại Hạ viện và trong nhiệm kỳ thủ tướng đầu tiên của ông, nói rằng Aline là tình yêu và “trụ cột” của cuộc đời Chretien trong gần 70 năm.

“Tôi không thể tưởng nổi một mối gắn kết giữa vợ và chồng nào mật thiết hơn mà đã kéo dài lâu đến vậy và tình cảm sâu đậm đến vậy.”

Aline và Jean Chretien kỷ niệm 63 năm ngày cưới vào ngày 10/9, chỉ vài ngày trước khi bà qua đời.

Phát ngôn viên Bruce Hartley của gia đình nói rằng chỉ có một tang lễ riêng tư hiện đang được chuẩn bị do có những biện pháp hạn chế vì COVID-19, với một lễ tưởng niệm công cộng được dự tính vào một thời điểm trong tương lai.

Nguồn: The Canadian Press, 13/9/2020.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.