Lạm phát ở Canada lên tới mức cao nhất trong 30 năm

Lạm phát ở Canada vào cuối năm 2021 tăng tới mức cao nhất trong 30 năm, trong khi giới phân tích kinh tế cảnh báo rằng tốc độ giá cả gia tăng có thể còn cao hơn nữa. 

Lạm phát cao kỷ lục dẫn tới nhiều dự đoán ngân hàng trung ương sẽ phản ứng bằng cách tăng lãi suất cơ bản trước cuối tháng 1.

Hôm thứ Tư 19/1/2022, cơ quan Thống kê Canada công bố số liệu cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Canada trong tháng 12/2021 tăng 4.8%/năm, mức cao nhất từ tháng 9/1991 khi lạm phát ở mức 5.5%. Tốc độ tăng CPI tháng rồi cũng cao hơn tháng 11/2021 (4.7%) và khớp với dự báo của thị trường.

Các nhân tố chính khiến CPI tăng mạnh là giá thực phẩm (tăng 5.2% so với cùng kỳ năm trước, tăng nhanh nhất trong hơn một thập niên) và giá nhà (tăng 9.3% so với tháng 12/2020, cao nhất trong khoảng 14 năm). Chỉ số Giá nhà Canada đã tăng kỷ lục 26.6% trong tháng 12, theo số liệu tuần rồi của Hiệp hội Địa ốc Canada (CREA). 

Đồ đạc trong nhà cũng đắt hơn so với cùng kỳ năm trước: giá thiết bị gia dụng (lò bếp, tủ lạnh, lò vi ba …)  tăng 8.9%, mức tăng hàng năm lớn nhất kể từ tháng 6/1982.

Và mặc dù giá xăng giảm so với tháng trước do nhu cầu giảm vì các biện pháp hạn chế y tế công cộng mới được áp dụng để ứng phó với biến thể Omicron, giá xăng  trong tháng 12 vẫn tăng 33.3% so với cùng kỳ năm trước.

Cơ quan Thống kê Canada cho biết nếu loại trừ giá xăng khỏi cách tính lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng trong tháng 12 tăng 4% so với cùng kỳ năm trước.

Kể từ đó, giá xăng dầu đã lại tăng khi giá dầu toàn cầu quay trở lại mức cao kỷ lục trước đại dịch, và các trở ngại về chuỗi cung ứng làm chậm lưu thông hàng hóa có nhu cầu cao và thực phẩm tiếp tục khiến giá thực phẩm tăng cao.

Cơ quan Thống kê Canada cho biết chỉ số giá tiêu dùng cho cả năm 2021 tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1991 do các yếu tố như những trở ngại về chuỗi cung ứng toàn cầu và nhu cầu tiêu dùng tăng cao – sau khi bị dồn nén vì các biện pháp phong tỏa đại dịch – khi nền kinh tế tái hoạt động. 

Tỷ lệ tăng CPI trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước cũng cao hơn tỷ lệ tăng lương trong cùng thời kỳ. Cơ quan Thống kê Canada cho biết lương tăng 2.6% từ tháng 12/2020 tới tháng 12/2021, tức là sức mua của người Canada giảm xuống.

Thị trường đã dự đoán lãi suất sẽ tăng khi khảo sát về triển vọng kinh doanh hàng quý của ngân hàng trung ương Canada được công bố hồi đầu tuần rồi. Khảo sát đó cho thấy một đợt lạm phát tăng mạnh thứ nhì đang hình thành. Hãng xưởng ở Canada cũng được dự đoán sẽ tăng lương với tốc độ nhanh hơn so với 12 tháng trước đó để thu hút và giữ chân nhân viên do thiếu nhân lực.

Do những khó khăn về chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp dự định đẩy nhanh đầu tư máy móc, thiết bị và nhà xưởng để đáp ứng nhu cầu trong và ngoài nước. Để làm vậy, họ định chuyển những chi phí này sang cho khách hàng gánh chịu. “Các chỉ số liên quan tới kỳ vọng lạm phát và mức độ trì trệ của nền kinh tế thường cho thấy lạm phát tăng cao và dai dẳng,” chuyên gia kinh tế Veronica Clark thuộc ngân hàng Citi, nhận định.

Ngân hàng Trung ương Canada trước đây đã cho biết sẽ có hành động để ngăn chặn lạm phát quá cao, và dự kiến sẽ ra quyết định về lãi suất cơ bản vào ngày 26/1. Ngân hàng trung ương được giao nhiệm vụ duy trì lạm phát 2%, hoặc trong biên độ mục tiêu 1-3% mà Chính phủ Canada đề ra cho giai đoạn tới cuối năm 2026.

Tháng 12/2021 là tháng thứ 9 liên tiếp có lạm phát cao hơn biên độ mục tiêu 1%-3% của Ngân hàng Trung ương Canada. Canada chưa từng có lạm phát cao trong thời gian dài như vậy kể từ trước khi ngân hàng trung ương bắt đầu có chỉ tiêu lạm phát 2% ngay giữa biên độ mục tiêu của mình.

Andrew Kelvin, giám đốc chiến lược đầu tư tại công ty chứng khoán TD Securities nhận định rằng số liệu lạm phát sẽ khiến Ngân hàng Trung ương Canada tăng lãi suất cơ bản (hiện ở mức thấp nhất 0.25%) trong tuần tới.

Nhà kinh tế trưởng Jean-Francois Perrault của ngân hàng Scotiabank dự đoán ngân hàng trung ương sẽ bắt đầu tăng lãi suất vào tuần tới và trong những tháng tới, và dự báo lãi suất cơ bản sẽ lên tới 2% vào cuối năm 2022.

Dưới đây là tỷ lệ lạm phát theo tỉnh bang trong tháng 12/2021 (số liệu tháng trước trong ngoặc):

• Newfoundland and Labrador: 4.2% (4.2%)
• Prince Edward Island: 6.7% (7.0%)
• Nova Scotia: 4.8% (5.3%)
• New Brunswick: 5.4% (5.7%)
• Quebec: 5.1% (5.2%)
• Ontario: 5.2% (5.0%)
• Manitoba: 4.7% (4.6%)
• Saskatchewan: 3.5% (3.7%)
• Alberta: 4.8% (4.3%)
• British Columbia: 3.9% (3.6%)

Nguồn: The Canadian Press, Bloomberg, 19/1/2022.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.