Canada sẽ bị đánh thuế thép và nhôm trừ phi ký kết NAFTA “công bằng”: Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump lên tiếng bác bỏ yêu cầu của Canada đòi được miễn ngay các loại thuế nhập khẩu thép và nhôm mới được ông đề xuất. Ông nói sẽ chỉ bỏ các loại thuế này nếu Canada chấp nhận một Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) mới “công bằng”.

Ông viết trên Twitter sáng thứ Hai 5/3, “Chúng ta có thâm hụt thương mại lớn với Mexico và Canada. NAFTA, mà hiện đang được tái đàm phán, là một hiệp định có hại cho Mỹ. Các công ty và việc làm đã được dời đi ồ ạt. Thuế nhập khẩu Thép và Nhôm sẽ chỉ miễn nếu một hiệp định NAFTA mới và công bằng được ký kết.”

Ông viết tiếp: “Ngoài ra, Canada phải đối xử tốt hơn với nông dân của chúng ta. [Họ] rất hạn chế. Mexico phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn ma túy đổ vào Mỹ. Họ đã không làm những việc cần làm. Hàng triệu người nghiện và đang chết dần.”

Trước đây Trump chưa hề gắn các loại thuế nhập khẩu thép và nhôm, mà ông thông báo hôm thứ Năm 1/3, với số phận của NAFTA. NAFTA đang được tái đàm phán từ tháng 8/2017.

Quyết định của ông đã khiến giới ủng hộ thương mại tự do ngạc nhiên. Theo nhận định của họ, lý do của ông biện minh cho các loại thuế nhập khẩu này là tình hình thép và nhôm hiện tại đe dọa “an ninh quốc gia” của Mỹ và lý do kinh tế không chính thức của Trump xưa nay tập trung vào điều ông gọi là những tập quán không công bằng của Trung Quốc.

Ngay cả trước khi có những dòng tweet của Trump, thông báo về các loại thuế nhập khẩu này cũng đã làm phức tạp các cuộc đàm phán NAFTA.

Jerry Dias, chủ tịch Unifor, nghiệp đoàn đại diện công nhân ngành sản xuất xe, nói hồi tuần trước rằng nhóm đàm phán của Canada ở Mexico City “hết sức phẫn nộ”, và ông yêu cầu Canada rời khỏi bàn đàm phán nếu Mỹ thực hiện ý định đánh thuế nhập khẩu.

Robert Fisher, một nhà đàm phán Mỹ trong những cuộc đàm phán NAFTA ban đầu và nay là giám đốc điều hành của Hills and Co., nói Canada tốt nhất là cứ tiếp tục như vậy, tách biệt vấn đề thuế nhập khẩu với lập trường của mình về NAFTA.

Ông Fisher nói, “Nếu Mỹ muốn gắn việc miễn thuế nhập khẩu với việc ký kết NAFTA, thì cứ việc. Nhưng điều đó không có lợi cho Canada hay Mexico. … Cả hai nước và thật tình cả Mỹ đều có thể thiệt hại nhiều nếu các cuộc tái đàm phán NAFTA đổ vỡ.”

Lời đe dọa của Trump về việc đánh thuế nhập khẩu thép xuất hiện giữa lúc các nhà đàm phán NAFTA cố gắng giải quyết một bế tắc nan giải về các quy định thương mại chi phối ngành sản xuất xe, một ngành quan trọng sử dụng thép. Ông Fisher nói Canada không nên gắn hai vấn đề này trong các cuộc đàm phán vốn đã rất phức tạp.

Mỹ thực ra có thặng dư thương mại với Canada, chứ không phải thâm hụt thương mại. Hội đồng Cố vấn Kinh tế do chính Trump chọn đã chỉ ra điều này trong báo cáo thường niên của họ hồi cuối tháng 2. Tuy nhiên, Trump phớt lờ thương mại về dịch vụ, mà Mỹ có thặng dư lớn, và chỉ bàn về thương mại về hàng hóa, mà Mỹ có thâm hụt nhỏ hơn.

Canada gọi những loại thuế nhập khẩu này là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”, và hứa trả đũa nếu không được miễn. Canada đã được một tổng thống Cộng hòa khác, George W. Bush, miễn thuế nhập khẩu thép vào năm 2002. Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland nói lý do an ninh quốc gia của Trump là “hết sức không phù hợp” khi áp dụng cho một đồng minh thân cận như vậy.

Trump nói thuế nhập khẩu thép sẽ là 25%, và thuế nhập khẩu nhôm là 10%. Ông chưa đưa ra thêm các chi tiết, chẳng hạn thời gian đánh thuế hoặc danh sách các nước và sản phẩm cụ thể sẽ bị đánh thuế.

Các nước trên thế giới đã vận động quyết liệt để được miễn thuế từ khi Trump đưa ra tuyên bố đó. Lý do của Canada muốn được đối xử đặc biệt nhận được sự chú ý nhiều nhất ở Mỹ, với các nghị sĩ Cộng hòa, các bình luận viên và nghiệp đoàn công nhân ngành thép United Steelworkers nói rằng Canada không nên bị trừng phạt.

Peter Navarro, cố vấn của Trump ủng hộ mạnh mẽ nhất về thuế nhập khẩu, đã xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình Mỹ hôm Chủ nhật 4/3. Phát biểu trên CNN, ông bác bỏ ý tưởng miễn thuế cho Canada: “Nếu ta miễn cho Canada, thì ta phải áp thuế nhập khẩu rất, rất cao cho tất cả các nước khác.”

Nguồn: Toronto Star 5/3/2018.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.