Thủ tướng Trudeau bị nghi ‘tự cho mình thoát tội’ trước kỳ nghỉ trên đảo của Aga Khan năm 2016
Cảnh sát Hoàng gia Liên bang Canada (RCMP) từng cân nhắc truy tố thủ tướng Justin Trudeau về tội gian lận sau khi điều tra kỳ nghỉ năm 2016 của gia đình ông trên hòn đảo tư nhân của Aga Khan ở Bahamas, theo các tài liệu nội bộ liên quan đến cuộc điều tra này.
Cuối cùng, RCMP đã quyết định không tiến hành một cuộc điều tra hình sự về kỳ nghỉ đó vì khó có khả năng kết tội thủ tướng. Cuộc điều tra hình sự, nếu có, khác với một cuộc điều tra khác đã được cựu Ủy viên Đạo đức liên bang tiến hành.
Hồi tháng 12/2017, Ủy viên Đạo đức liên bang lúc đó Mary Dawson kết luận rằng thủ tướng Trudeau vi phạm bốn phần của Đạo luật Xung đột Lợi ích do kỳ nghỉ Giáng sinh 2016 trên hòn đảo đó. Bà nói rằng kỳ nghỉ đó có thể được xem một cách hợp lý là một món quà nhằm gây ảnh hưởng với thủ tướng.
Các thành viên của gia đình Trudeau tới hòn đảo tư nhân của tỷ phú và nhà từ thiện Aga Khan ba lần trong thời gian từ năm 2014 tới 2017.
Một quy định trong Bộ luật Hình sự cấm một quan chức nhà nước nhận một lợi ích bất cứ hình thức nào từ một người có quan hệ giao dịch với nhà nước.
Báo cáo của ủy viên đạo đức Dawson nói rằng chính phủ liên bang đã ủng hộ các dự án của Sáng hội Aga Khan Canada bằng cách đóng góp gần 330 triệu đô cho các chương trình ở nhiều nước khác nhau.
Bà cho biết chính phủ cũng thường xuyên tham vấn các đại diện của sáng hội về các xu hướng và ưu tiên phát triển hiện tại và mới xuất hiện.
Sau các kết luận năm 2017 của Dawson, các đảng đối lập yêu cầu thủ tướng Trudeau trả lại cho ngân khố quốc gia toàn bộ hoặc một phần chi phí chuyên chở và an ninh liên quan tới chuyến đi dịp Giáng sinh năm 2016.
Hồi tháng 9/2017, Ủy viên Vận động Hành lang lúc đó Karen Shepherd nói rằng không có căn cứ cho khiếu nại về việc Aga Khan vi phạm quy tắc vận động hành lang khi cho phép Trudeau và gia đình ông đi nghỉ trên đảo.
Tuy nhiên, năm 2019, một thẩm phán Tòa Liên bang ra lệnh cho người kế nhiệm Shepherd, Nancy Belanger, xem xét vấn đề này một lần nữa.
Tòa nói rằng với tư cách là một ủy viên hội đồng quản trị của sáng hội, thủ lãnh tinh thần của người Hồi giáo Ismaili trên thế giới có mối liên hệ trực tiếp và pháp lý với tổ chức mang tên ông và đóng vai trò một đại diện của tổ chức khi tặng quà cho thủ tướng.
Quyết định không truy tố của RCMP một phần là do một lỗ hổng luật cho phép thủ tướng đương nhiệm có thể tự cho phép mình nhận quà tặng mà nếu không có sự chấp thuận đó thì sẽ cấu thành hành vi gian lận với chính phủ.
Phần liên quan của Bộ luật Hình sự quy định rằng không nhân viên hoặc quan chức chính phủ nào được phép nhận hoặc đòi quà tặng từ một người “có quan hệ giao dịch với chính phủ … trừ khi họ có sự chấp thuận bằng văn bản của người đứng đầu cơ quan chính phủ chủ quản của họ.”
Với tư cách là thủ tướng, về lý thuyết, Trudeau có thể tự cho phép mình chấp nhận kỳ nghỉ được trả chi phí đó.
Báo cáo của RCMP lưu ý rằng Ủy viên Đạo đức Dawson không hề xác định liệu có sự chấp thuận bằng văn bản cho chuyến đi đó hay không và cảnh sát liên bang cũng không điều tra về bằng chứng đó.
Chi tiết về cuộc điều tra RCMP được nhật báo The Globe and Mail tường thuật đầu tiên hồi đầu tuần rồi. Các tài liệu đó đã được đảng Bảo thủ, đảng đối lập chính thức tại Hạ viện, cung cấp cho đài CBC News.
Trong phiên chất vấn tại Hạ viện hôm 25/4, dân biểu đảng Bảo thủ James Bezan đã hỏi đảng Tự do liệu thủ tướng Trudeau có cấp cho mình “thẻ ra tù” trước chuyến đi khiến nhà nước tiêu tốn hơn $215000 hay không.
“Có phải thủ tướng tự cho mình quyền phạm pháp hay không?” Bezan hỏi. “Sự im lặng của ông ta thật kinh hoàng.”
Dân biểu Mark Holland, Lãnh đạo Chính quyền tại Hạ viện (Government House Leader) đáp lại bằng cách trích dẫn báo cáo của Ủy viên Đạo đức Dawson. Báo cáo đó kết luận rằng thủ tướng Trudeau đã vi phạm bốn phần của Đạo luật Xung đột Lợi ích.
“Báo cáo đó đã làm rõ tất cả các vấn đề. Thủ tướng đã phản hồi một cách thích hợp,” Holland nói.
Các tài liệu của RCMP cũng cho thấy rằng RCMP đã không tiến hành truy tố hình sự vì cuộc điều tra của Ủy viên Đạo đức Dawson. Theo nhật báo The Globe and Mail, ‘vì lợi ích công cộng” RCMP đã không truy tố vì khó có khả năng thủ tướng sẽ bị phán quyết có tội.
Các tài liệu nội bộ nói rằng nếu Dawson quyết định rằng Trudeau phạm tội theo Bộ luật Hình sự, bà hẳn đã bắt buộc phải “thông báo cho các cơ quan chức trách liên quan”.
Bởi vì bà đã không làm vậy, RCMP cho biết “có thể suy luận một cách hợp lý” rằng Dawson không tin rằng Trudeau đã phạm pháp. Những kết luận của một ủy viên đạo đức không có tính ràng buộc pháp lý cho các điều tra viên của cảnh sát, nhưng báo cáo của RCMP lưu ý rằng những cuộc điều tra như vậy “nên được tôn trọng”.
Hôm 28/4/2022, nhật báo The Globe and Mail dẫn lời Ủy viên Đạo đức Dawson nói rằng RCMP đã không hề liên hệ với bà để thảo luận về các kết luận năm 2017 của bà và bà không hề biết là thủ tướng Trudeau có thể bị RCMP điều tra về kỳ nghỉ trên đảo của Agan Khan.
Nguồn: The Globe and Mail 28/4/2022, CBC 25/4/2022.
© Bản tiếng Việt của Canada Info.
