Luật mới về lái xe khi say rượu hay phê ma túy: những điều cần biết

1

Luật C-46 trao cho cảnh sát nhiều quyền hành hơn để phát hiện và buộc tội tài xế, và có nhiều thay đổi kỹ thuật để giúp tòa xử án nhanh hơn.

Luật C-46 nhằm sửa đổi triệt để các luật của Canada về hành vi lái xe khi bị ảnh hưởng của rượu hoặc ma túy (impaired driving) đã nhận được triện chuẩn thuận của hoàng gia hôm thứ Năm 21/6. Người lái xe cần chuẩn bị để chấp hành các quy định mới sắp sửa có hiệu lực.

Luật C-46 cải tổ về cả hành vi lái xe khi say rượu lẫn hành vi lái xe khi phê ma túy. Và nay cảnh sát có những công cụ mới nhiều quyền hành hơn để phát hiện và buộc tội tài xế. Luật này cũng có nhiều thay đổi kỹ thuật để giúp tòa án xử các vụ lái xe say rượu hay phê ma túy nhanh hơn.

Có ba thay đổi lớn – và gây tranh cãi – mà người Canada cần biết.

Kiểm tra hơi thở ngẫu nhiên bên đường

Bắt đầu từ tháng 12 (180 ngày sau khi luật nhận được triện chuẩn thuận của hoàng gia), cảnh sát có thể yêu cầu kiểm tra hơi thở bên đường với bất kỳ tài xế nào. Thay đổi quan trọng là họ sẽ không còn cần lý do nghi ngờ hợp lý là người đó đã uống rượu. Những người lái xe từ chối cuộc kiểm tra này có thể bị buộc tội hình sự với các hình phạt tương tự cho một người bị kết tội lái xe khi say rượu hoặc phê ma túy.

Thay đổi này đã gây ra tranh luận kịch liệt trong giai đoạn nghiên cứu của Thượng viện về Dự luật C-46, khi các luật sư và các tổ chức về quyền tự do dân sự cho rằng nó vi phạm sự bảo vệ của Hiến pháp chống lại việc khám xét không hợp lý. Ngoài ra còn có quan ngại là nó sẽ có ảnh hưởng bất lợi tới các sắc dân thiểu số do kỳ thị chủng tộc.

Thượng viện đã bỏ phiếu xóa bỏ toàn bộ điều khoản này khỏi dự luật, nhưng chính phủ của Đảng Tự do đã nhất quyết đòi khôi phục lại và cuối cùng đã đạt được ý nguyện.

Bộ trưởng tư pháp Jody Wilson-Raybould nói bà tin rằng biện pháp này sẽ không thua nếu bị kiện ra tòa, và một số chuyên gia hiến pháp đã ủng hộ bà về vấn đề này.

Chính phủ nêu ví dụ các quốc gia khác đã áp dụng kiểm tra ngẫu nhiên, chẳng hạn như Úc và Ireland, và cho rằng những nước này đã giảm đáng kể tỷ lệ lái xe khi say rượu hay phê ma túy. Giới chỉ trích cho rằng những số liệu thống kê đó gây hiểu lầm vì chúng không được so sánh với một quy định kiểm tra có chọn lọc như Canada, và chỉ ra rằng với luật lệ hiện hành số vụ lái xe khi say rượu hay phê ma túy ở Canada cũng giảm đáng kể.

Kiểm tra nước bọt bên đường

Cảnh sát Canada hiện có thể sử dụng các thiết bị kiểm tra bên đường để kiểm tra nước bọt để phát hiện xem có cocaine, ma túy đá (methamphetamine) và THC (thành phần tác động thần kinh chính trong cần sa) hay không. Cảnh sát sẽ được phép kiểm tra ngẫu nhiên như vậy; họ vẫn sẽ cần có lý do nghi ngờ hợp lý trước khi yêu cầu kiểm tra.

Tuy nhiên, có thể sẽ mất mấy tháng trước khi các thiết bị này được dùng trên đường sá Canada. Mặc dù phần này của luật có hiệu lực ngay lập tức, vẫn cần thực hiện một số bước.

Thứ nhất, bộ trưởng Wilson-Raybould sẽ phải ký duyệt bất cứ thiết bị nào được phép sử dụng. Các thiết bị đang được Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia thử nghiệm độc lập, nhưng mất nhiều thời gian hơn dự kiến. Hồi tháng 5, các viên chức của Bộ đã điều trần trước một ủy ban Thượng viện rằng họ không biết khi nào sẽ thử nghiệm xong.

Sau quá trình thử nghiệm kết thúc, Wilson-Raybould sẽ ban hành một lệnh cấp bộ trưởng phê chuẩn các thiết bị được phép sử dụng, nhưng điều đó cần phải trải qua quá trình tham vấn công chúng 30 ngày. Sau đó, các thiết bị cần phải được mua và những cảnh sát viên làm việc trực tiếp sẽ cần được huấn luyện cách sử dụng. Với tất cả những việc cần làm này, có thể phải tới mùa thu cảnh sát mới bắt đầu sử dụng chúng.

Nồng độ THC trong máu

Canada nay sẽ định mức “nội tại” THC trong máu trong vòng hai giờ lái xe, nghĩa là cảnh sát có thể buộc tội lái xe khi phê ma túy chỉ dựa trên kết quả kiểm tra máu mà không cần chứng minh thêm về hành vi bị ảnh hưởng.

Canada từ lâu đã làm như vậy với nồng độ rượu trong máu, buộc tội hình sự nếu nồng độ của người lái xe vượt quá 80 miligam rượu trên 100 mililít máu.

Nhưng căn cứ khoa học để dùng nồng độ THC trong máu chứng minh hành vi lái xe bị ảnh hưởng yếu hơn nhiều so với căn cứ khoa học về nồng độ cồn trong máu, và các luật sư bào chữa gần như chắc chắn sẽ phản bác khía cạnh này khi nó có hiệu lực. Bệnh nhân dùng cần sa y tế cũng có thể đi đầu về kiện cáo.

Các mức nồng độ nội tác được thiết lập thông qua các quy định, chứ không phải chính luật này. Chính phủ đã đề xuất mức nồng độ, tính theo nanogram (ng) trên mỗi mililít máu:

  • Mức THC từ 2 ng tới 5 ng sẽ là hành vi phạm tội cấp thấp với mức phạt lên tới $1000;
  • Mức THC trên 5 ng sẽ dẫn tới hình phạt tương tự như khi bị kết tội lái xe khi say rượu, bao gồm mức phạt tối thiểu bắt buộc $1000 đối với vi phạm lần đầu, 30 ngày tù cho lần vi phạm thứ hai và 120 ngày tù cho lần vi phạm thứ ba;
  • Nếu vừa có nồng độ THC trên 2.5 ng vừa có nồng độ cồn trong máu hơn 50 mg trên 100 mL sẽ có các hình phạt tương tự như trên.

Các tỉnh bang có thể thêm các hình phạt bổ sung ngoài những hình phạt trên.

Chỉ cần dùng một lượng nhỏ cần sa ngay trước khi lái xe có thể khiến một người vượt quá những mức giới hạn này. Chính phủ nói rằng cho tới khi có căn cứ khoa học tốt hơn, chính phủ sẽ “không dung thứ” về hành vi lái xe bị ảnh hưởng của ma túy.

Nguồn: National Post 21/6/2018.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

1 thought on “Luật mới về lái xe khi say rượu hay phê ma túy: những điều cần biết

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.