Thủ tướng Trudeau dọa không mua chiến đấu cơ Boeing để trả đũa vụ kiện thương mại

Hôm thứ Hai 18/9, thủ tướng Justin Trudeau đã đe dọa bãi bỏ kế hoạch mua các chiến đấu cơ Super Hornet của Boeing nhằm trực tiếp trả đũa vụ kiện thương mại của hãng này đối với Bombardier.

Ông nói chính phủ Canada sẽ không giao dịch với một công ty mà ông cáo buộc là đả phá công nghiệp Canada và cố gắng khiến công nhân ngành kỹ thuật hàng không mất việc.

Phản ứng giận dữ của thủ tướng Trudeau là lời lẽ quyết liệt nhất từ phía Canada đối với Boeing từ khi tập đoàn kỹ thuật hàng không Mỹ khởi xướng vụ tranh chấp thương mại với đối thủ Bombardier, hãng Canada có trụ sở ở Montreal, hồi đầu năm nay.

Phản ứng này cho thấy rõ ràng chính phủ Đảng Tự do sẵn sàng bãi bỏ một kế hoạch gây nhiều tranh cãi về việc mua 18 chiến đấu cơ Super Hornet được gọi là “tạm thời” từ Boeing nếu hãng này không xuống nước.

Tuần trước, Bộ Ngoại giao Mỹ ước tính Canada sẽ tốn hơn 6 tỷ đô-la để mua 18 chiếc Super Hornets tạm thời.

Thủ tướng Trudeau dường như cũng để ngỏ khả năng loại trừ Super Hornets khỏi bất cứ cuộc đấu thầu nào trong tương lai để thay thế đội máy bay CF-18 cũ kỹ của Canada bằng 88 chiến đấu cơ mới.

Một động thái như vậy sẽ gặp khó khăn do các luật thương mại quốc tế, nhưng nếu thành công, đó sẽ là một đòn nặng nề cho Boeing: 88 chiến đấu cơ mới dự kiến có chi phí từ 15 tỷ tới 19 tỷ đô-la.

Thủ tướng Trudeau đưa ra phát biểu đó khi xuất hiện cạnh thủ tướng Vương quốc Anh Theresa May trong cuộc họp báo ở Parliament Hill, Ottawa, hôm 18/9. Thủ tướng Theresa May nói Canada và Vương quốc Anh sẽ phối hợp để bảo vệ Bombardier, hãng này có một nhà máy ở Bắc Ireland.

Thủ tướng May cho biết bà đã nói rõ quan điểm của mình trong một cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ Donald Trump. “Tôi sẽ nêu vấn đề Bombardier khi tôi gặp lại ông ta tuần này. Tôi sẽ nhấn mạnh với ông ta về tầm quan trọng của Bombardier đối với Vương quốc Anh, và nhất là, đương nhiên, đối với việc làm ở Bắc Ireland.”

Boeing đã cáo buộc Bombardier bán máy bay chở khách CSeries cho một hãng hàng không Mỹ với giá thấp một cách không công bằng nhờ các khoản trợ cấp của chính phủ Canada, và nói rằng vụ này ảnh hưởng tới sự ổn định kinh tế dài hạn của hãng.

Bộ Thương mại Mỹ hiện đang điều tra khiếu kiện này, và dự kiến sẽ đưa ra các phán quyết sơ bộ vào tuần tới, và một phán quyết xử thua cho Bombardier có thể dẫn tới các mức phạt hoặc đánh thuế nhập khẩu.

Chính phủ liên bang Canada và Boeing đã có những cuộc đàm phán bí mật để tìm cách dàn xếp giải quyết, nhưng các đàm phán đó đã đổ vỡ hồi tháng 8. Kể từ đó, cuộc tranh chấp đã leo thang một cách công khai và quyết liệt.

Thủ tướng Trudeau nói, “Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh vì việc làm và vì loại máy bay CSeries xuất sắc của Bombardier.”

“Vụ kiện của Boeing vì lợi ích kinh tế hẹp hòi của họ, nhằm gây hại cho một đối thủ cạnh tranh tiềm năng, và nói thẳng là không phù hợp với tinh thần mở cửa thương mại mà chúng ta biết là có lợi cho người dân tại mọi quốc gia trên thế giới.”

Trong một phát biểu đưa ra hôm thứ Hai 18/9, Boeing cáo buộc Bombardier về “một trường hợp phá giá kinh điển” khi bán máy bay CSeries ở Mỹ “ở mức giá thấp kỳ quặc” sau khi “bán ế trên thị trường”.

Nguồn: CBC 18/9/2017.