Canada sẽ không dời đại sứ quán ở Israel tới Jerusalem

0

Canada sẽ giữ đại sứ quán ở Tel Aviv, và vẫn không công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, như tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố hôm 6/12.

Chính phủ Trudeau cho biết sẽ không dời đại sứ quán Canada ở Israel tới Jerusalem giữa lúc có tin tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ dời đại sứ quán Mỹ tới thành phố này và công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Hôm thứ Ba 5/12, một quan chức chính phủ Canada nói với nhật báo The Globe and Mail rằng Canada sẽ giữ đại sứ quán ở Tel Aviv. Quan chức này cũng nói rằng Canada vẫn không công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, bất chấp có những tin tường thuật rằng tổng thống Mỹ sẽ công nhận như vậy trong một bài phát biểu vào thứ Tư 6/12.

Hôm 5/12, tổng thống Trump nói với các nhà lãnh đạo Ả Rập rằng ông dự định thực hiện lời hứa lúc tranh cử là sẽ dời đại sứ quán Mỹ tới Jerusalem. Tổng thống Trump đã gây thất vọng cho những cử tri cánh hữu, thân Israel đã giúp ông đắc cử khi ông trì hoãn việc dời đại sứ quán hồi tháng 6.

Động thái này của Mỹ có nguy cơ châm ngòi bạo lực ở Trung Đông và từ bỏ chính sách đối ngoại của Mỹ trong mấy chục năm qua là tình trạng của Jerusalem phải được quyết định thông qua đàm phán với Palestine; Palestine muốn Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai của mình.

Cộng đồng quốc tế, trong đó có Canada, không công nhận việc Israel thâu tóm Đông Jerusalem, mà Israel chiếm giữ trong Chiến tranh Sáu Ngày vào năm 1967. Khi được hỏi về kế hoạch của tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, một phát ngôn viên của ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland nói lập trường của Canada về Jerusalem không thay đổi.

Trong một phát biểu hôm 5/12, thư ký báo chí Adam Austen nói, “Lập trường lâu đời của Canada là tình trạng của Jerusalem chỉ có thể được giải quyết trong một cách dàn xếp giải quyết chung của cuộc tranh chấp Palestine-Israel. Đây đã và đang là chính sách của nhiều chính phủ liên tiếp, cả Đảng Tự do lẫn Đảng Bảo thủ.”

“Chúng tôi nhất quyết cam kết với mục tiêu có hòa bình toàn diện, chính đáng và lâu bền ở Trung Đông, trong đó có việc tạo ra một nhà nước Palestine cùng tồn tại trong hòa bình và an ninh với Israel.”

Phát ngôn viên Jake Enwright của thủ lãnh Đảng Bảo thủ Andrew Scheer nói, “việc chọn địa điểm đặt các đại sứ quán ở nước ngoài là quyền quyết định của các chính phủ có chủ quyền.” Viết trên Twitter, dân biểu Đảng NDP Hélène Laverdière, chuyên trách phản biện các vấn đề đối ngoại, nói quyết định của tổng thống Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel “là điều nguy hiểm và sai lầm, và sẽ gây hại cho các nỗ lực cho một tiến trình hòa bình”, và kêu gọi ngoại trưởng Chrystia Freeland thông báo với ngoại trưởng Mỹ về các quan ngại của Canada.

Jerusalem là nơi có các vùng đất thánh của người Hồi giáo, người Do Thái, và người Ki Tô giáo, và là nơi đặt nghị viện, tối cao pháp viện và chính phủ quốc gia của Israel. David Cape, chủ tịch Trung tâm Israel và Các vấn đề Do Thái, nói rằng tổ chức này từ lâu đã kêu gọi Canada công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Ông Cape nói, “Jerusalem xưa nay có ý nghĩa trọng tâm đối với bản sắc Do Thái vì nó đã được xác định là thủ đô của dân tộc Do Thái cách đây ba ngàn năm. Chúng tôi luôn luôn có lập trường cho rằng Canada nên chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.”

Cựu thủ tướng Joe Clark đã cố gắng dời đại sứ quan Canada ở Israel từ Tel Aviv tới Jerusalem vào năm 1979, nhưng đã từ bỏ lời hứa tranh cử của mình sau khi thế giới Ả Rập kịch liệt phản đối. Trong một phát biểu ngắn vào thời đó, thủ tướng Clark nói rằng kế hoạch đó bị xem là “gây thành kiến” cho các cuộc đàm phán hòa bình Trung Đông. Kế hoạch của ông Clark dời đại sứ quán có nguy cơ khiến các doanh nghiệp Canada mất nhiều hợp đồng, trong đó có dự án trị giá hàng tỷ đô-la của Bell Canada ở Saudi Arabia, và có thể khiến Canada hứng chịu nhiều biện pháp trả đũa mạnh mẽ hơn, theo một bài trên báo Washington Post hồi tháng 10/1979.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, quốc vương Abdullah của Jordan, Tổng thống Ai cập Abdel Fattah al-Sisi và quốc vương Salman của Saudi Arabia đều nhận được điện thoại của tổng thống Mỹ Trump, và đều lên tiếng cảnh báo rằng những nước đi đơn phương về Jerusalem sẽ gây cản trở cho nỗ lực hòa bình do Mỹ dẫn đầu và gây hỗn loạn trong khu vực này. Trong quá khứ, các nhóm phiến quân Hồi giáo như al-Qaeda, Hamas và Hezbollah đã tìm cách lợi dụng những vấn đề nhạy cảm Hồi giáo về Jerusalem để đổ thêm dầu vào lửa cho những tâm lý bài Israel và bài Mỹ.

Nguồn: The Globe and Mail 5/12/2017.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.