Hơn 28,000 người vượt biên trái phép vào Canada từ năm ngoái, nhưng chỉ 1% bị trục xuất

Đại đa số những người vượt biên trái phép từ Mỹ sang Canada năm ngoái sẽ không được phép ở lại, một bộ trưởng liên bang đã xác nhận hôm thứ Hai 7/5/2018. Nhưng số liệu do Nha Biên giới Canada (CBSA) cho thấy cho tới nay rất ít người bị buộc phải rời khỏi Canada.

Bộ trưởng bộ giao thông Marc Garneau nói bằng tiếng Pháp tại một cuộc họp báo ở Montreal, “Chúng tôi ước tính rằng hơn 90% người di cư trái phép không đáp ứng các tiêu chí của chúng tôi (về xin tị nạn) và họ phải rời khỏi Canada.”

Sau đó chính phủ nói rõ là bộ trưởng Garneau chủ yếu đề cập tới những công dân Haiti đã vượt biên mùa hè năm ngoái. Ngược lại, những người vượt biên sang Canada trong mùa xuân năm nay chủ yếu là từ Nigeria, và tỷ lệ chấp nhận họ có thể khác, do tình hình an ninh ở quê hương của họ.

Theo văn phòng Bộ trưởng an toàn công cộng Ralph Goodale, người cũng tham gia cuộc họp báo hôm 7/5, Nha Biên giới Canada đã trục xuất tổng cộng 243 người di cư trái phép kể từ tháng 4/017.

Kể từ đầu tháng 1/2017 tới cuối tháng 3/2018, cảnh sát hoàng gia liên bang RCMP đã chặn bắt 25,645 người vượt biên bất hợp pháp vào Canada. Bộ an toàn công cộng Canada ước tính khoảng 2,500 người khác đã vượt biên trong tháng Tư, nâng tổng số lên tới hơn 28,000 người.

Những người này đã vượt qua biên giới Canada-Mỹ giữa các trạm kiểm soát hợp pháp, nghĩa là tuy đa số có thể không đủ điều kiện được ở lại Canada, tới nay chỉ có khoảng một phần trăm trong số họ bị trục xuất.

Hôm 7/5, bộ trưởng Garneau cho biết 200 người nữa sẽ bị trục xuất trong hai tuần tới.

Nhiều người trong số những người vượt biên năm ngoái đã tới Montreal (nơi có cộng đồng người Haiti lâu đời) và Toronto, và đang chờ quyết định của chính phủ Canada về việc liệu họ có đủ điều kiện xin tị nạn không. Nếu có, họ phải đợi để được xét duyệt hồ sơ xin tị nạn.

Các quyết định có thể mất hàng tuần và thậm chí hàng tháng vì tồn đọng nhiều hồ sơ xin tị nạn do Hội đồng Di trú và Tị nạn Canada (IRB) xử lý. Trong khi đó, hơn 12,500 giấy phép lao động đã được chấp thuận cho những người xin tị nạn ở Quebec để cho phép họ tìm việc làm và kiếm sống trong khi chờ đợi.

Nhiều người di cư Haiti năm ngoái đã có cuộc sống, và công ăn việc làm, ổn định tại Mỹ trước khi sang Canada. Quy chế bảo vệ tạm thời của họ ở Mỹ (được áp dụng sau trận động đất tàn khốc năm 2010), sẽ hết hạn vào tháng 7/2019.

Ngoài 243 người bị CBSA trục xuất từ mùa xuân năm 2017, không rõ liệu những người khác có thể đã tự nguyện rời khỏi Canada trong những tháng mùa đông sau khi họ được cho biết họ không được làm hồ sơ xin tị nạn.

Những người khác vẫn có thể đang trong quá trình kháng cáo quyết định không cho làm hồ sơ xin tị nạn.

Chính phủ liên bang hiện đang chuẩn bị cho một mùa hè bận rộn nữa tại biên giới, với phần lớn nhân lực tập trung cho điểm vượt biên trái phép phổ biến nhất ở Lacolle, Quebec.

Hôm thứ Hai 7/5, Bộ trưởng di trú Ahmed Hussen cho biết ông có kế hoạch đích thân sang Nigeria trong tháng 5 để gặp gỡ giới chức trách ở đó. Ba viên chức Canada hiện đã có mặt ở đó.

Trong khi đó, phe đối lập lâu nay chỉ trích kịch liệt cách tiếp cận của chính phủ liên bang. Đảng Bảo thủ cho rằng một lỗ hổng trong Hiệp định Nước Thứ ba An toàn (lý do khiến quá nhiều người vượt biên giới giữa các trạm kiểm soát chính thức) phải được xóa bỏ càng sớm càng tốt. Giới chức trách cho biết bất kỳ thay đổi nào về hiệp định này cũng cần phải có sự đồng ý của Mỹ.

Michelle Rempel, dân biểu liên bang thuộc Đảng Bảo thủ chuyên trách phản biện chính sách di trú, nói, “Chúng ta sẽ không cần phải sang các nước như Nigeria để bảo người ta đừng tới đây nếu ngay từ đầu không có lỗ hổng đó.”

“Số lệnh trục xuất đã tăng lên đáng kể trong thời chính phủ Đảng Tự do, nhưng hầu hết chúng không được thực hiện … thực tế là, có thể mất nhiều năm để xử lý hồ sơ xin tị nạn (của người di cư), và sau đó mất nhiều năm để trục xuất họ. Đảng Tự do không có kế hoạch để khắc phục điều này.”

Trong khi đó, dân biểu Rempel nói thêm, những người xin tị nạn sẽ được tiếp cận sử dụng ít nhất một số dịch vụ xã hội và y tế.

Ngân sách 2018 đã dành 173.2 triệu đô-la trong hai năm để tăng cường an ninh biên giới và đẩy nhanh thời gian xử lý hồ sơ tại IRB.

Hôm thứ Hai 7/5, chính phủ cho biết một phần của số tiền đó sẽ được sử dụng “để bảo đảm rằng những hồ sơ bị từ chối được chuyển sang quá trình trục xuất một cách nhanh chóng”. Một khoản trong số tiền này đang được dành để thuê 64 nhân viên mới tại IRB.

Nhưng tuần trước, Shereen Benzvy Miller, phó chủ tịch Ban Bảo vệ Người tị nạn của IRB, nói với một ủy ban nghị viện rằng rất khó tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân viên.

Nguồn: Global News, CBC 7/5/2018.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.