Cho tới nay, vũ khí ưa thích của Donald Trump trong cuộc đối đầu thương mại giữa Canada và Mỹ là thuế nhập khẩu. Gần đây nhất tổng thống Mỹ đọa đánh thuế xe Canada. Nếu Canada bị đánh thuế như vậy, công nhân và người tiêu dùng có thể là những người thua thiệt nhiều nhất.

Tuần trước, trên đường tới Singapore từ hội nghị thượng đỉnh G7 ở Quebec, Trump đã dọa đánh thuế 25% đối với xe sản xuất ở Canada. Đó là một trong những phản ứng của ông trước phát biểu của thủ tướng Justin Trudeau rằng Canada sẽ không bị “bắt nạt”.

Những lời đe dọa vẫn chưa thể hiện thành các loại thuế chính thức đánh vào xe, nhưng trong tuần này, hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Kevin Cramer cảnh báo Canada rằng tổng thống Mỹ không giỡn mặt, và Canada nên chuẩn bị gánh chịu thuế đánh vào xe.

Đầu tháng 6, Mỹ đã đánh thuế đối với thép và nhôm của Canada sau khi hết hạn miễn trừ do đang tái đàm phán NAFTA. Canada đang chuẩn bị đánh thuế trả đũa “từng đồng một” từ ngày 1/7.

Xe đã là một khúc mắc lớn trong các cuộc đàm phán hiệp định thương mại, trong đó Mỹ đưa ra các yêu cầu mới quy tắc xuất xứ và hạn ngạch cho hàm lượng Mỹ trong xe.

Thuế của Mỹ có thể buộc các nhà đàm phán thương mại Canada phải tăng tốc đàm phán NAFTA, nhưng giới chuyên gia cho rằng các loại thuế như vậy sẽ gây ra thiệt hại lâu dài hơn.

Thất nghiệp và giảm việc làm

“Giảm việc làm chắc chắn là hệ quả khả dĩ trước mắt,” Brian Murphy, phó giám đốc phụ trách nghiên cứu của Canadian Black Book, một công cụ phân tích giá xe nhận định.

Ông nói rằng thuế nhập khẩu cao sẽ khiến xe Canada tăng giá. Điều đó lại sẽ làm giảm cầu thị trường khi người ta khó mua nổi xe mới. Các hãng sản xuất sẽ phải cắt giảm chi phí và việc làm sẽ bắt đầu giảm đi.

Hôm Chủ nhật 17/6, Keith Head, một chuyên gia phân tích kinh tế thương mại chuyên về ngành sản xuất xe, nhận định rằng thuế nhập khẩu đánh vào xe sẽ “phá hủy ngành công nghiệp xe Canada”.

Một phân tích do Đại học British Columbia thực hiện cho thấy nếu không ký được hiệp định NAFTA mới thì ngành công nghiệp xe ở Canada sẽ giảm 30% tới 40% – đó là chưa kể tác động của thuế nhập khẩu.

Khoảng 80% số xe sản xuất tại Canada được xuất khẩu, hầu hết trong số đó xuất qua Mỹ. Do Mỹ là thị trường chính của xe Canada, chuyên gia Head cho rằng nước cờ của tổng thống Mỹ cố gắng tăng thiệt hại cho Canada là nhằm buộc các nhà đàm phán quay trở lại bàn đàm phán NAFTA.

Trong thị trường toàn cầu, sản xuất xe đã được sắp xếp hợp lý; nhiều loại xe được sản xuất hoàn toàn tại một quốc gia, sau đó xuất khẩu. Nếu thuế nhập khẩu làm giảm nguồn cung của một số loại xe, toàn bộ ngành công nghiệp này có thể bị xáo trộn do một số loại xe có giá tăng vọt hoặc biến mất khỏi thị trường.

Hầu hết những loại xe sản xuất ở Canada, bao gồm các loại xe của Chrysler, Ford, General Motors, Honda và Toyota, được sản xuất tại Ontario – nhưng nhiều phụ tùng được sản xuất tại Mỹ.

Head cho rằng việc làm có thể sẽ chuyển sang các nhà máy ở Mỹ, khiến hàng ngàn người ở Canada mất việc. “Công nhân Canada sẽ là kẻ thua cuộc lớn nhất.”

Ngành sản xuất xe của Canada sử dụng khoảng 125,000 lao động, theo cơ quan Thống kê Canada. Khoảng 70% trong số đó là sản xuất phụ tùng ô tô.

Giá tăng đáng kể

Giá trung bình của một chiếc xe ở Mỹ là khoảng 35,000 USD. Nếu Mỹ đánh thuế 25% – như Trump đề xuất – giá một chiếc xe mới sẽ tăng thêm 8,000 USD.

Anil Goyal, phó tổng giám đốc tại Black Book, cho rằng giá sẽ tăng đáng kể cho người mua xe ở cả Canada và Mỹ, vì thuế nhập khẩu làm đảo lộn cung cầu. “Điều đó cũng ảnh hưởng tới toàn bộ ngành công nghiệp và nền kinh tế.”

David Adams, chủ tịch của Global Automakers of Canada, cho rằng đồng Gia kim có thể sẽ sụt giá mạnh, khiến giá xe càng tăng cao.

Chuyên gia Brian Murphy cho rằng nếu Mỹ đánh thuế khoảng 5% thì có thể chịu được, còn ở mức 25% thì không thể nào. Ông nói, “Mức thuế như vậy là quá cao. Phần lớn mức thuế sẽ được chuyển sang để người tiêu dùng gánh chịu.”

Xe cũ hay xe mới?

Trong khi xe mới sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất, chuyên gia Murphy dự đoán “những điều bất thường” cũng sẽ xảy ra với xe cũ.

Phân tích của Black Book Canada cho thấy mỗi năm có tới 350,000 xe cũ ban đầu được bán mới ở Canada được mang qua biên giới bán người Mỹ.

“Xe được bán qua biên giới miễn thuế … nếu đột nhiên xe cũ bị đánh thuế, thì lượng xe cũ bán qua Mỹ sẽ ngừng lại,” ông nói.

Điều đó sẽ khiến cho giá xe cũ tại Canada giảm do thị trường quá bão hòa, nhưng hiệu ứng dài hạn sẽ là người Canada sẽ mua những chiếc xe cũ đó vì xe mới sẽ trở nên quá đắt.

“Bất hòa trong gia đình”

Tuy một số quan chức Tòa Bạch Ốc cho rằng việc đánh thuế chỉ như một tranh chấp nhỏ giữa hai nước quá gắn kết với nhau tới nỗi có thể coi như chung một gia đình, ngành sản xuất xe của Canada đang bắt đầu toát mồ hôi.

“Không ai thắng trong một cuộc chiến tranh thương mại,” Adams nói. Ông cũng hy vọng các nhà đàm phán sẽ nhanh chóng trở lại bàn đàm phán NAFTA.

Trong 5 năm qua, ngành công nghiệp xe của Canada đã tăng trưởng ổn định, với sản lượng khoảng 2.4 triệu chiếc mỗi năm. Mỹ nhập khẩu hơn 5 triệu xe mỗi năm, vì nhu cầu cao hơn sản lượng nội địa.

Xưa nay là vậy, nhưng thật khó dự đoán thị trường sẽ thay đổi ra sao từ nay trở đi.

Trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa Mỹ và Canada đạt tổng cộng 674 tỷ USD năm ngoái, trong đó xe nằm trong số các hàng nhập khẩu và xuất khẩu hàng đầu giữa hai quốc gia, theo số liệu từ chính phủ Mỹ.

Giá trị của xe được mua bán giữa hai nước đạt tổng cộng 107 tỷ USD mỗi năm.

Nguồn: Toronto Star 18/6/2018.

© Bản tiếng Việt của Canada Info.

2 thoughts on “Nếu Mỹ đánh thuế xe nhập khẩu thì ảnh hưởng ra sao tới người Canada?

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.