Nhà giàu Canada cất giấu 240.5 tỷ đô ở nước ngoài

Giới nhà giàu Canada cất giấu tới 240.5 tỷ đô-la trong các tài khoản ở nước ngoài, và tránh thuế tới 3 tỷ đô-la mỗi năm. Đó là số liệu từ lần đầu tiên Thuế vụ Canada (CRA) ước tính số thuế nhà nước thất thu từ những người cất giấu tiền của ở nước ngoài.

CRA đưa ra ước tính này trong nỗ lực tính “mức chênh lệch thuế” (“tax gap”) của đất nước — tức là chênh lệch giữ mức thuế nhà nước lẽ ra thu được nếu tất cả mọi người đóng thuế đúng mức phải đóng, và mức thuế mà nhà nước thực sự thu được.

“Thử tưởng tượng số tiền đó được đưa vào những khoản đầu tư sản xuất ở Canada để xây dựng nền kinh tế của chúng ta. Diana Gibson thuộc nhóm vận động đấu tranh Canadians for Tax Fairness (Người Canada vì Công bằng Thuế). “Thử tưởng tượng có thể tạo được bao nhiêu việc làm từ mức đầu tư đó.”

Theo số liệu được công bố hôm thứ Năm 28/6, có thêm 429 tỷ đô-la tài sản ở nước ngoài mà những người Canada tuân thủ luật pháp đã kê khai, chủ yếu dưới dạng địa ốc, cổ phiếu và trái phiếu. Phần lớn số tài sản trung thực đó được đầu tư ở Mỹ hoặc Trung Quốc, theo báo cáo CRA.

Cất giấu tiền của ở những nơi hải ngoại để tránh thuế đã trở thành vấn đề nóng trong những năm gần đây, sau các vụ rò rỉ thông tin Hồ sơ Panama (Panama Papers) và Hồ sơ Thiên đường (Paradise Papers). Những vụ đó làm hé lộ tài sản trị giá hàng tỷ đô-la trong hoạt động tránh thuế trên toàn thế giới và các tội ác tài chính khác diễn ra qua những nơi tránh thuế mờ ám ở hải ngoại.

Theo các ước tính của các tổ chức khác về số tiền thuế mà ngân khố Canada thất thu do những tài khoản giấu kín đó, mức thất thoát lên tới 20 tỷ đô-la mỗi năm, nhưng trước đây CRA chưa bao giờ đưa ra một con số chính thức, nên đã bị chỉ trích. Hàng chục nước phương Tây có tính mức chênh lệch thuế của họ.

CRA nói là đang đạt kết quả tốt hơn về phát hiện những người gian lận thuế không kê khai tài sản nước ngoài của họ, với thêm 284 triệu đô-la tiền thuế không đóng đã được phát hiện trong 3 năm qua, và hiện có 1,100 trường hợp kiểm toán đang diễn ra. Chỉ mới năm nay, khoảng 100 nước, trong đó có Canada, đã bắt đầu chia sẻ thông tin về những người nước ngoài có tài khoản ngân hàng và đầu tư bên trong các biên giới của họ.

Số liệu ước tính mới của CRA được công bố hôm thứ Năm 28/6 chỉ là ước tính tạm, dựa trên các phép tính đơn giản về tổng mức cổ phiếu, trái phiếu và tài khoản ngân hàng được cất giấu ở khắp thế giới. Con số tổng gộp đó được cho là từ 6.3 ngàn tỷ tới 9.1 ngàn tỷ tính tới năm 2013, theo báo cáo của CRA, trích dẫn nhiều nghiên cứu học thuât.

Theo CRA, người Canada chiếm từ 1.2% tới 2.6% trong số tài sản đó, theo CRA. Tức là các tài sản cất giấu có giá trị khoảng từ 75.9 tỷ đô-la tới 240.5 tỷ đô-la, tương đương với mức thuế mà liên bang có thể thu được, trong năm 2013, là từ 800 triệu đô-la tới 3 tỷ đô-la

“Mức này thấp so với mức chúng tôi nghĩ,” bà Gibson của tổ chức Canadians for Tax Fairness (Người Canada vì Công bằng Thuế) nói. Chúng tôi đã phân tích số liệu và phát hiện rằng mức thuế thất thu sẽ từ 5 tỷ đô-la tới tỷ đô-la.

Sẽ có thể còn nhiều tiền của cất giấu nữa và thuế không đóng sẽ bị phát hiện, trong khi CRA chưa ước tính mức chênh lệch thuế cho các mức sở hữu doanh nghiệp nội địa và nước ngoài.

Các số liệu mới nhất của CRA không chỉ tính tới tiền của cất giấu ở những nơi tránh thuế, vì cơ quan này dùng cách lý giải rất thoáng về tài sản “hải ngoại”, bao gồm bất cứ nơi nào bên ngoài Canada.

Nhìn chung, nếu xét cả việc tránh thuế ở nội địa và hải ngoại, mức chênh lệch thuế của Canada được ước tính ít nhất là 14.6 tỷ/mỗi năm dựa trên số liệu năm 2014, theo CRA — tương đương với 5.3% tất cả các nguồn thu của liên bang. Số tiền đó đủ để bù đắp cho mức thâm hụt của chính phủ liên bang được dự báo cho năm tới.

Tổng chênh lệch thuế mà CRA đã tính cho tới nay:

Số thuế thu nhập cá nhân chưa đóng từ các tài sản hải ngoại lên tới 3 tỷ đô-la.

Số thuế thu nhập cá nhân chưa đóng từ các tài sản nội địa là 8.7 tỷ đô-la, theo tính toán của CRA năm ngoái.
Số thuế GST chưa đóng là 2.9 tỷ đô-la, được báo cáo năm 2016.

Denis Meunier, một cựu giám đốc điều hành về thực thi pháp luật tại CRA, nói rằng điều quan trọng là chính phủ phải có số liệu về mức chênh lệch thuế kiểu này để CRA có thể đánh giá xem liệu các nỗ lực thu thuế và các chính sách liên quan tới thuế có tác động hay không.

Viên chức ngân sách nghị viện cũng đang có kế hoạch cuộc nghiên cứu của chính mình về mức chênh lệch thuế của Canada, và lâu nay đã đấu tranh với CRA trong nhiều năm để có thể có được dữ liệu liên quan. Cuộc nghiên cứu đó có thể được công bố vào đầu mùa thu năm nay.

Nguồn: CBC 28/6/2018.